16 czerwca w Lubuskim Centrum Przedsiębiorczości miała miejsce wizyta delegacji pod przewodnictwem Pawła Łatuszki, Z-cy Szefa Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego Białorusi, który w przeszłości pełnił funkcję m.in. Ministra Kultury oraz Ambasadora Białorusi w RP.
Oficjalna wizyta rozpoczęła się od briefingu prasowego, podczas którego Paweł Łatuszka przedstawił m.in. obecną sytuację gospodarczą na Białorusi.
- Nastały ciężkie czasy dla przedsiębiorczości na Białorusi. Reżim Łukaszenki tłumi działalność przedsiębiorczą w kraju. De facto obecnie likwidowana jest taka instytucja organizacyjno-prawna jak indywidualni przedsiębiorcy, dla których katalog dozwolonych działań został znacznie skrócony. Planuje się, że 120 tys. indywidualnych przedsiębiorców zakończy działalność. Podejmowane są również działania przeciwko zagranicznym, w tym polskim, przedsiębiorcom. Reżim Łukaszenki traktuje biznes z Polski, ale także z innych krajów europejskich, jako biznes z „nieprzyjaznych” państw. Dlatego nielegalne władze zakazały spółkom z kapitałem zagranicznym sprzedaży swoich udziałów na Białorusi, umieszczając je na odpowiedniej liście restrykcyjnej (obecnie jest ich ponad 1800). Na początku 2022 r. na Białorusi działały 303 firmy z polskim kapitałem, w ostatnich latach ich liczba spada. Branża IT, będąca od dawna motorem wzrostu gospodarczego, przeżywa najtrudniejsze chwile. Firmy masowo przenoszą swoje firmy i pracowników. W rezultacie na przykład dziś firmy o białoruskich korzeniach należą do największych podatników na Litwie. Wiele firm informatycznych z Białorusi przeniosło się do Polski. Tylko od początku tego roku na Białorusi uruchomiono 12 projektów inwestycyjnych o białoruskich korzeniach. Inwestorzy z Białorusi planują także realizację 33 kolejnych projektów o wartości 48 mln euro. Według Centralnego Ośrodka Informacji Gospodarczej w 2022 roku w Polsce otwarto 1745 nowych firm z kapitałem białoruskim. W 2021 roku zarejestrowanych było 886 nowych firm, a, w 2020 – 469. Na początku 2023 r. w Polsce działało 4980 przedsiębiorstw, w których jednym z udziałowców jest białoruska spółka lub osoba fizyczna posiadająca obywatelstwo białoruskie – powiedział Paweł Łatuszka.
W związku z represjami wobec przedsiębiorców na terenie Białorusi i pogorszeniem się ogólnej sytuacji gospodarczej, polskie władze mają perspektywę przyciągnięcia białoruskiego biznesu do kraju nad Wisłą. Takie same perspektywy otwierają się przed polskimi przedsiębiorcami, do Polski przenoszą się wykwalifikowani pracownicy z Białorusi (programiści, lekarze, inżynierowie, budowniczowie), którzy również mogą przyczynić się do rozwoju polskiej gospodarki.
Paweł Łatuszka spotkał się również z przedstawicielami lubuskiego biznesu. Rozmowy dotyczyły m.in. rozszerzenia programu Poland Business Harbor na przedsiębiorców z Białorusi oraz stworzenia programów edukacyjnych dla Białorusinów chcących rozpocząć działalność gospodarczą w Polsce. Powstała również koncepcja utworzenia grupy roboczej na szczeblu regionalnym do zbadania problematycznych zagadnień białoruskiego biznesu W Polsce. Realizacja projektu współpracy z przedsiębiorcami z Białorusi mogłaby stać się projektem pilotażowym dla województwa lubuskiego z późniejszą ekspansją na inne województwa. Dyskutowano również o potrzebach zmian w polskim ustawodawstwie dotyczących zatrudniania cudzoziemców oraz uproszczenia procedur uznawania i potwierdzania kwalifikacji zawodowych. Wszystko po to, aby zachęcić białoruskich przedsiębiorców do zakładania firm w Polsce.
Wizycie w Lubuskim Centrum Przedsiębiorczości towarzyszyły również koncert muzyki białoruskiej ruchu młodzieżowego zaangażowanego w ruch wolnościowy oraz spotkanie z młodzieżą białoruską mieszkającą w Polsce.
